Üsküdar Üniversitesi Insan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Ögretim Üyesi Prof. Dr. Sinan Canan, Uludag Üniversitesi Egitim Fakültesinde okuyan ögretmen adaylarina ögrenme ve ögretme konusunda önemli tavsiyelerde bulundu. Sinan Canan, basarili çocuklar yetistirilmesinin annelere bagli oldugunu belirterek, “Çocuklarinizla günde 15 dakika oynayin, Aynstayn’larin sirri bu” dedi.
Uludag Üniversitesi Egitim Fakültesi ögrencilerinden olusan Sinif Ögretmenligi Toplulugu tarafindan Ahmet Taner Kislali Salonu’nda düzenlenen etkinlikte konusan Prof. Dr. Sinan Canan, dünyayi kendine göre degistirebilme özelligi olan tek canlinin insan oldugunu, bunu da beyindeki bazi yeteneklerle yapabildigini söyledi.
Beyni, “hayatta kalma donanimi” olarak tanimlayan Canan, insanoglunun 200 bin yildir bugünkü vücutta oldugunu ancak bugün bazi seyleri atalarindan farkli ve yanlis sekilde yaptigina isaret ederek, “Oysa 200 bin yil önceki atalarimiz nasilsa bizim de fabrika ayarlarimiz ayni. Fabrika ayarlarina dönmemiz gerekiyor. Bu da çok basit. Bol hareket etmeli, az ve aralikli yemeli, olumlu sosyal iliskiler kurmali, stresten uzak durmali ve sinirlarimizi asmaliyiz” dedi.
“FABRIKA AYARLARINA DÖNMELIYIZ”
Bugün beyinlere bilgisayar gibi davranildigini ve yaraticiliklarin yok edildigini vurgulayan Canan, fabrika ayarlarina dönme konusunda sunlari söyledi:
“Birincisi, bol hareket etmemiz gerekiyor. Atalarimiz çok yol yürürdü, hiperaktivite bozuklugu olan tiplerdi. Simdi ise 40 dakika sinifta oturmayana hiperaktif deniyor, ilaç veriyoruz ona. Oysa 40 dakika oturan homo sapiens çocuk hasta demektir.
Ikincisi, acikmadan yemek yeme lüksünden vazgeçmeliyiz. Devrimizin en önemli hastalik kaynagi acikmadan yemek yemekten kaynaklaniyor. Oysa atalarimiz açligi vücuduna faydaya çevirmis. Çünkü acikirsaniz vücudunuz onarilmaya basliyor. Siz bu atalarin torunlarisiniz. Öglen yemegini kaldirdiginiz zaman ne kadar saglikli oldugunuzu göreceksiniz. Insan türünün hiçbir döneminde ögle yemegi yoktur, bizim kültürümüzde de Tanzimat Fermanindan sonra gelmistir. Ondan önce kahve alti vardi sabahlari, bir de aksam yemegi… Bugünkü ögle yemegi tamamen kapitalist sistemin ürünü olarak hayatimiza girmis. Bugün, tokluktan ölen sayisi açliktan ölenlerden katbekat fazla bu nedenle.
Üçüncüsü, olumlu sosyal iliskiler olmazsa olmazimiz. Diger insanlara çok ihtiyacimiz var. Sosyal ve duygusal destek gerekiyor. Yakin ve küçük çevre çok önemli.
Dördüncüsü, stresten uzak duracagiz. Atalarimizin sadece hayvan avlarken stres oluyorlardi. Kredi karti, kariyer derdi, trafik vs. sorunu yoktu. Yokluk vardi ama az stresliydi. Ben her sabah trafikte stres yapiyorum. Eger bu stres için önlem almazsam 20 yil içinde beynim sünger gibi küçülecek, biliyorum. Bu nedenle, stresi azaltma yöntemleri bu devrin en önemli silahidir. Basit nefes egzersizleri var hayatinizi uzatabilir hatta kurtarabilir.
Son olarak da, insanoglu bulundugu ortam kosullarini asmaya programlanmis. Her seyi tikirinda ama daraliyor. Eksigini kapatma ve sinirlarini asma genleri var çünkü. Bunu yapamayinca antidepresanlardan medet umuyoruz.”
ÇOCUKLARA HAZIR OYUNCAK VERMEYIN
Insan beyninin, milyonlarca kilometre uzunlugunda kablolardan olustugunu ve bir haritayi andiran bu yapinin tipki parmak izi gibi herkeste farkli oldugunu anlatan Prof. Dr. Sinan Canan, “Bu haritayi ortaya çikarabilseydik beynin nasil çalistigini da anlamis olurduk. Bunu bilemiyoruz ama beynin, kullanilmayan baglantilari sildigini biliyoruz. Bu yüzden çocuklariniza hazir oyuncak vermeyin. Nöronlari ölür” dedi.
AYNSTAYN OLMANIN SIRRI
Annelerin çocugun gelisimi üzerindeki etkisini anlatirken de Canan, “Anneler ve bebekler içgüdüsel olarak iletisim kuruyor. Anneler adeta beynini sifirdan programliyor bebeklerin… Ikisi arasinda özel bir etkilesim var. Üniversite mezunu olan anne-babalar çocuk yetistirmek için bir yigin kitap aliyor. Muhtemelen bunlari çocuk askere gidene kadar bitiremiyor. Zaten onlari okurken de çocukla ilgilenemiyor. Gerek yok bütün bunlara. Çocugunuzla sosyal etkilesimde bulunmaniz yeterli. Günde 15 dakika oynayin. Kendinizi sevdirin, dogru davranin. Hayal kurmayi aylaklik olarak görüyoruz ama asil yaraticilik burada. Sinirsiz hayaller kurabilen bir beyni 4 seçenege indirgemeyin. Çocuk beynine sinir koymayin her seyi ögrenir. Aynstayn’larin sirri bu” diye konustu.
Ögrencilerin ve ögretim üyelerinin büyük ilgi ile izledigi etkinligin sonunda Egitim Fakültesi Dekani Prof. Dr. Muammer Demirel, Prof. Dr. Sinan Canan’a günün anasina plaket vererek tesekkür etti.
