Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan ve 2026-2028 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program, 7 Eylül 2025 tarihinde yayınlandı. On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028) hedefleri dikkate alınarak makroekonomik ve finansal istikrarın güçlendirilmesi, mali disiplinin korunması ve orta vadede enflasyonun tek haneye düşürülerek fiyat istikrarının sağlanması amaçlanan programda ayrıca üretkenliğin artırılması, Ar-Ge ve yenilikçilik kapasitesinin geliştirilmesi, yeşil ve dijital ekonomiye geçiş sürecinde teknolojik dönüşümün hızlandırılması, beşeri sermayenin güçlendirilmesi, işgücü piyasasının daha etkin hale getirilmesi, iş ve yatırım ortamının iyileştirilmesi ve ekonomide kayıt dışılığın azaltılması yoluyla sürdürülebilir büyüme konularının hedeflendiği belirtilmiştir.
Söz konusu programda katılım finans alanına da atıflar yapılmış olup finansal sistemin istikrarı vurgulanmıştır.
“Finansal sistemde tasarrufların artırılması, finansal okuryazarlığın yaygınlaştırılması, kaynak dağılımında etkinliğin sağlanması, sürdürülebilir finansın ve teknolojilerin geliştirilmesi ve sermaye piyasalarının derinleştirilmesiyle finansmana erişimin kolaylaştırılması suretiyle finansal istikrarın desteklenmesi amaçlanmaktadır. Bu çerçevede, finansmana erişimin artırılmasına dönük politikalar uygulanırken sanayide teknolojik yenilenmenin ve sektörel dönüşümün sağlanmasını destekleyici araçların da devrede olmasına özen gösterilecek, yenilikçi, kapsayıcı ve dinamik bir katılım finans ekosisteminin oluşturulmasına yönelik faaliyetlere devam edilecektir.” denilmiştir.
Katılım finansın güçlendirilmesi hedefler arasında yer alırken, katılım finans ekosisteminin güçlendirilmesi amacıyla düzenleyici çerçevenin geliştirileceği, ürün ve hizmet çeşitliliğinin artırılacağı belirtilmiştir. Bunun yanı sıra:
“Tamamen katılım esasına göre faaliyet gösteren kalkınma ve yatırım bankalarına ilişkin düzenlemeler hayata geçirilecektir.”
“Katılım esaslı faaliyet gösteren banka dışı finansal kuruluşlar için düzenleme altyapısı oluşturulacaktır.”
“Katılım sigortacılığı mevzuat alt yapısı geliştirilecek, katılım sigortacılığının ve katılım emeklilik planlarının kapsayıcılığı artırılacaktır.”
“Katılım finans sisteminin yaygınlaştırılması için çeşitli ürün ve hizmetler geliştirilecektir.”
Katılım finansın kurumsal dönüşümünü gerceklestirecek ve sektörü desteklevecek mekanizmalar tesis edilecektir.” vurguları yapılmıştır.
Katılım finans ekosistemi çerçevesinde 2024-2026 dönemi planlamasının 2022-2024 OVP’a göre daha kapsamlı hedefler belirlediği görülmüştür.
2022-2024 OVP’da “Katılım finans düzenlemelerinin hayata geçirilmesi ve banka dışı mali kuruluşların faaliyetlerine yönelik yasal altyapı geliştirilerek, bu sektörlerdeki kuruluşların finansal sistemdeki paylarının artırılması için gereken çalışmalar yapılacaktır. Katılım finans sektöründeki sürdürülebilirlik ve sosyal finans faaliyetlerinin stratejik planlaması ve uygulaması sağlanacaktır.” yönünde hedefler yer almaktaydı.
Burak Vural
İslam İktisadı ve Katılım Bankacılığı Doktora Öğrencisi
Bursa Uludağ Üniversitesi
