Eczacıbaşı Topluluğu’nun, tıp ve eczacılık bilimlerinin gelişimine katkıda bulunmak amacıyla 1959 yılında başlattığı Dr. Nejat F. Eczacıbaşı Tıp Ödülleri, bu yıl 66. kez sahiplerini buldu. “Tıp Onur Ödülü”, “Tıp Bilim Ödülü”, “Tıp Teşvik Ödülü”, “Bilimsel Araştırma Destek Ödülü”, “Hedeflendirilmiş Tedaviler Konulu Bilimsel Araştırma Destek Ödülü” ve “Tıp Öğrencileri Proje Ödülü” kategorilerinde verilen ödüller, ülkemizin bilimsel üretimine değerli katkılarda bulunan araştırmacılara takdim edildi.

2025 yılı Tıp Öğrencileri Proje Ödülü, Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi 6. sınıf öğrencimiz İsmail Emir Yassı’ya verildi. Yassı, Massachusetts Institute of Technology’de (MIT) Dr. Guillermo Bernal ve Prof. Dr. Pattie Maes ile gerçekleştirdiği, zihinsel yük altında beynin ve otonom sinir sisteminin nasıl tepki verdiğini anlamaya yönelik yenilikçi araştırmasıyla, psikoterapi ve eğitim gibi alanlarda kişiye özel yaklaşımların geliştirilmesine katkı sağlayabilecek önemli bulgular ortaya koydu.

6 Ekim’de İş Sanat’ta gerçekleştirilen ödül törenine, Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Funda Coşkun ve danışman öğretim üyesi Prof. Dr. Şehime G. Temel de katıldı. Törende konuşan Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, ödül programının amacını şu sözlerle ifade etti:

“Amacımız tıp ve eczacılık bilimlerinin gelişimine katkıda bulunmak, değerli çalışmaların toplum tarafından duyulmasını sağlamak, genç bilim insanlarını cesaretlendirmek ve ülkemizin bilimsel üretim kapasitesini daha ileriye taşımak. Biliyoruz ki asıl ilerleme disiplinlerin birbirine dokunduğu yerde ortaya çıkıyor…”

Törende yaptığı konuşmada öğrencimiz, şu ifadelere yer verdi:

“Aslında dönüp baktığımda bu ve diğer araştırma deneyimlerimde şunu fark ettim: bize tıp fakültesinde öğretilmeyen birçok yeni teknik öğrenmem gerekmiş. Biyosinyal nasıl işlenir, bir cihaz nasıl tasarlanır, yazılım nasıl yazılır, lehim nasıl yapılır. Çünkü bazen tasarlayacağınız bir mekanizma, yazacağınız birkaç satır kod, yazacağınız bir reçeteden daha geniş çapta fayda sağlayabiliyor. Bir de tabii, biz tıbbiyeliler genelde tek başımıza başarmak üzere eğitiliyoruz, tek başımıza sivrilmeyi ve “bir” kişinin başarıya ulaşmasını kutluyoruz. Ancak şimdiye kadar gördüğüm, ilerlemek, aslında tek başına değil, birlikte mümkün oluyor. Bazen sizin düşünemediğiniz, yıllarca çözemediğiniz bir sorun başka bir disiplinin bakış açısıyla kolaylıkla çözülebiliyor.”

2021 yılında ise Tıp Bilim Ödülü, fakültemiz mezunlarından Prof. Dr. Mübeccel Akdiş’e insan bağışıklık sistemi alanında yaptığı öncü çalışmalar nedeniyle verilmişti.

Bu yılki Tıp Bilim Ödülü, nano akışkan sistemler üzerine yaptığı çalışmalarla kanser, prostat ve böbrek taşı gibi hastalıkların erken tanısı ve tedavisinde kullanılabilecek yeni nesil cihazların geliştirilmesine Zemin hazırlayan Prof. Dr. Ali Koşar’a verildi. Tıp Teşvik Ödülleri ise iki genç bilim insanına gitti. Erken tanı ve kişiye özel tedavi yöntemleri için özgün biyoteknolojik çözümler geliştiren Doç. Dr. Fatih İnci ile inme ve Alzheimer gibi nörolojik hastalıklarda beyin mikrodolaşım bozukluklarının etkisini ortaya koyan öncü çalışmaları nedeniyle Doç. Dr. Şefik Evren Erdener bu ödüle layık görüldü. Bilimsel Araştırma Destek Ödülü, yemek borusu darlığı bulunan hastalar için hücre ve nanoparçacık içeren, kişiye özel üç boyutlu implant plakaları tasarlamayı amaçlayan projesiyle Prof. Dr. Seda Kızılel’e takdim edildi. Bu yılın özel teması olan “Hedeflendirilmiş Tedaviler” alanında verilen destek ödülü ise, ALS hastalığının hücresel düzeydeki nedenlerini aydınlatmaya ve yeni tedavi stratejileri geliştirmeye yönelik araştırmalarıyla Doç. Dr. Umut Şahin’e verildi.

Dr. Nejat F. Eczacıbaşı tarafından başlatılan bu gelenek ile bugüne dek 37 Tıp Bilim Ödülü, 48 Tıp Teşvik Ödülü, 21 Tıp Öğrencileri Proje Ödülü verilmiş, 183 bilimsel araştırma desteklenmiştir. 2002 yılından itibaren, uluslararası düzeyde başarı gösteren Türk hekimlerine Eczacıbaşı Tıp Onur Ödülü verilmeye başlanmıştır. Bu ödülün ilk sahipleri arasında Prof. Dr. Münci Kalayoğlu, Prof. Dr. Olcay Neyzi, Prof. Dr. Marsel Mesulam, Prof. Dr. Uğur Şahin ve Dr. Özlem Türeci, Prof. Dr. İmran Özalp ve bu sene de afet tıbbının önde gelen ismi Prof. Dr. Mehmet Şükrü Sever bu onura layık görülmüştür. 2002 öncesinde “Cumhuriyet Dönemi Tıp Ödülü” adıyla verilen ödül, geçmişte Ord. Prof. Dr. Hulusi Behçet, Dr. Refik Saydam, Ord. Prof. Dr. Tevfik Sağlam, Ord. Prof. Dr. Mazhar Osman Uzman, Ord. Prof. Dr. Akil Muhtar Özden, Prof. Dr. Muzaffer Aksoy ve Prof. Dr. Gazi Yaşargil gibi ülkemizin tıp tarihine yön veren isimlere takdim edilmiştir.

Ödül sahiplerini belirleyen Bilimsel Değerlendirme Kurulu, Prof. Dr. Turgay Dalkara başkanlığında, Prof. Dr. Murat Akova, Prof. Dr. Şermin Genç, Prof. Dr. Ahmet Gül, Prof. Dr. Arzum Erdem Gürsan, Prof. Dr. Hakan S. Orer ve Prof. Dr. Lale Tokgözoğlu’ndan oluşuyor.

Ödül töreninin canlı yayın kaydına bağlantıdan ulaşılabilir: https://www.youtube.com/watch?v=JC5_eIUKtqQ

Ödül kazanan çalışmanın özeti

Kognitif yük, görsel-uzamsal aktivite ve otonom sinir sistemi tepkileri, optimal performans ve ruh sağlığı için kritik öneme sahiptir. Bu çalışmada EEG ve fotopletismografi sensörleriyle donatılmış bir beyin-bilgisayar arayüzü aracılığıyla katılımcılara Tetris oyunu oynatıldı. Deney sırasında zorluk seviyesi giderek artırıldı, ardından oyuna eklenen “yardım girişimi” ile aniden azaltılarak biyosinyallerdeki dinamik değişimlerin analizi yapıldı.

Görev zorluğunun azalmasını takiben frontal theta gücünde azalma, parietal beta gücünde artış, theta gücünde azalma ve kalp hızı değişkenliğinde artış saptandı. Bu değişiklikler sırasıyla kognitif yükte düşüşün, görsel-uzamsal meşguliyetin ve parasempatik aktivasyonun göstergesi olarak değerlendirildi.

Biyosinyaller ve deney sonrası elde edilen psikometrik verilerle oluşturulan regresyon modelleri, kişilerin stres yönetim kapasiteleri hakkında öngörüler sağlandı. Kognitif yükteki azalma, frontal theta bandındaki osilatuvar aktiviteyle ilişkilendirildi; ancak subjektif zorlantı hissi ve yardım girişiminin faydasına dair algı, parietal osilatuar aktivite ve artan kalp hızı değişkenliği ile daha iyi açıklandı.

Ayrıca parietal theta ve beta osilasyonlarındaki değişimleri temel alan regresyon modeli, katılımcıların kognitif performanslarını optimize etmek için iş yükünün ne seviyede tutulması gerektiğini yüksek doğrulukla tahmin etti. Bu bulgular, psikoterapi ve eğitim gibi alanlarda kullanılabilecek gerçek zamanlı kognitif durum izleme sistemleri için temel oluşturuyor.

Makalenin tamamına bağlantıdan ulaşılabilir: https://dspace.mit.edu/handle/1721.1/157422

Öğrencimiz hakkında

2001 yılında İstanbul’da doğan İsmail Emir Yassı, Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde eğitimine devam ediyor. MIT Media Lab’de Dr. Guillermo Bernal ve Prof. Dr. Pattie Maes ile yürüttüğü projede, beyin-bilgisayar arayüzü kullanarak kognitif yük ve kalp hızı değişkenliği arasındaki ilişkileri inceledi ve bunları tahmin edebilen modeller geliştirdi. Psikoterapi, eğitim ve kognitif performansı artırma alanlarında öngörüler sunan bu çalışma, yayımlandığı derginin sayı kapağına seçildi.

Harvard Tıp Fakültesi’nde burslu olarak Prof. Dr. Mouhsin Shafi ve Prof. Dr. Recep Özdemir danışmanlığında, transkraniyal manyetik stimülasyon ile elde edilen EEG yanıtlarını araştırdı ve kortikal ileti hızının ölçümüne yönelik non-invazif bir yöntem geliştirdi. Aynı dönemde, olay ilişkili potansiyelleri kullanarak Alzheimer hastalığında klinik varyasyonları tanımlamayı amaçlayan bir projede yer aldı.

Türkiye’de Prof. Dr. Şehime Temel danışmanlığında ve Coşkunöz Eğitim Vakfı bursuyla, omurilik yaralanması olan bireyler için bir mobil el dış iskeleti geliştirerek klinik çalışmasını tamamladı. Ulusal patent, endüstriyel tasarım tescili ve bilimsel makale ile sonuçlanan bu projeye, Cumhurbaşkanı tarafından T3 Vakfı Sağlık Teknolojileri Alanında En İyi Girişim Ödülü takdim edildi.

Eğitimi süresince tıp ve mühendisliği sinirbilim araştırmalarında bir araya getiren öğrencimiz, çalışmalarını nöropsikiyatri alanında derinleştirmeyi hedefliyor.